Normy w lakiernictwie. Utrudniają, a może pomagają?

Jednolitość zasad jest kluczem.

Po co nam te normy? Przede wszystkim po to, aby każdy w jednakowy sposób mógł odnieść się do tego, co i w jaki sposób jest produkowane. Dla przykładu, możemy zapytać wykonawcę konstrukcji stalowych, jak przygotowuje powierzchnię przed lakierowaniem. Dobre przygotowanie powierzchni to przecież ponad połowa sukcesu, jeśli chodzi o zabezpieczenie antykorozyjne. Jeśli odpowiedzią byłoby piaskowanie/śrutowanie, bez znajomości norm nie wiedzielibyśmy, czy robi to dobrze. Natomiast przy znajomości właściwych norm możemy chociażby dopytać, czy jest to stopień Sa równy 2,5.

Dzięki jednolitości zasad wszyscy rynkowi gracze powinni działać według jednakowych, z góry ustalonych reguł. Oczywiście można się spotkać z próbami ich naginania lub szukaniem półśrodków. Niekiedy dostawcy mniej lub bardziej świadomie wykorzystują niewiedzę klientów. Przykładem może być „podkład antykorozyjny”. To nazwa, którą można spotkać na wielu produktach farbiarskich. Co jednak oznacza? W jakim stopniu ten produkt chroni powierzchnię? Nie będziemy tego wiedzieć, jeśli nie dopytamy dostawcy o spełnianie przez ten podkład konkretnych norm. Dopiero ta informacja da nam pełną wiedzę. Czasami można również otrzymać od klientów pytanie, czy dany produkt jest zgodny z kategorią C5. Według normy ISO12944 to określenie środowiska, w jakim system będzie używany, jednak bez podanej trwałości. Teoretycznie można więc sprzedać każdy system, który ma np. najniższą odporność w środowisku C5 w okresie L (do 5 lat). A przecież są systemy malarskie z okresem trwałości VH (very high, nawet powyżej 25 lat).

Równie ważna efektywność ekonomiczna.

Przy doborze systemu lakierniczego powinniśmy kierować się nie tylko normą antykorozyjną, ale także jego efektywnością ekonomiczną. Wpływ na to ma zarówno spełnianie określonej normy, ale także odpowiednia odporność, na którą składa się liczba warstw lakieru, minimalna grubość powłoki, czas schnięcia, wygrzewanie itp. Elementy te przekładają się na efektywność ekonomiczną. Sama cena jednostkowa farby czy podkładu ani badanie, które potwierdza daną ochronę przed korozją, nie da nam odpowiedzi, czy zastosujemy odpowiednie materiały, najlepsze dla nas rozwiązanie.

W wielu sytuacjach można też spotkać działania bez żadnej analizy. Powinniśmy zawsze zadać sobie pytania: jaki jest cel danego systemu lakierniczego, co chcemy osiągnąć, jakie mamy możliwości i sprzęt, czego oczekują klienci. Dopiero wtedy powinniśmy określić normę, do której chcemy się odnieść. Dla przykładu, jeśli produkujemy elementy, które znajdują się wewnątrz ogrzewanych budynków, nie ma sensu spełniać kategorii C4-M lub wyższej.

W normach określone są także grubości powłok lakierowych. Prawda jest jednak taka, że nowoczesne systemy lakiernicze dają doskonałe zabezpieczenie przy dużo niższych grubościach. Lakierujmy więc grubości, które podaje producent, jeśli potwierdza zabezpieczenie stosownym badaniem. Im grubsza warstwa lakieru, tym więcej go zużywamy i tym droższa jest produkcja. Nawet jeśli grubość powłoki mamy określoną w specyfikacji projektowej, przedstawmy dyrekcji lub klientowi odpowiedni dokument ze specyfikacją techniczną oraz wykonajmy lakierowanie efektywnie i ekonomicznie. Skoro odpowiednie zabezpieczenie, potwierdzone badaniami, daje warstwa lakieru o grubości 120 μm, po co nakładać 200 μm lub więcej?

Podsumowując, normy w lakiernictwie przemysłowym są nam bardzo potrzebne – są bowiem kierunkowskazem i dają jednolite zasady, które obowiązują wszystkich. Nie dajmy się jednak zwariować i stosujmy je mądrze, nie na wyrost. Korzystajmy z doradztwa specjalistów i po prostu zadawajmy pytania. I choć w pewien sposób normy nas ograniczają, to ich właściwe i mądre wykorzystanie z pewnością pomaga przy każdej produkcji lakierniczej.