Lakiery matowe

Przy zakupie auta z salonu, chcąc by był dla nas wyjątkowy, zwracamy uwagę na kolor. Zwykle jest paleta kolorów podstawowych w cenie, ale też występuje opcja, dostępna za dopłatą, znacznie atrakcyjniejszych barw. Jedną z takich możliwości jest wykończenie swojego nowego samochodu lakierem matowym. Cena zależy od wielkości samochodu i marki, i może wahać się od 1000 dolarów dla Hyundaia do 4000 dolarów dla Mercedesa. Poniesienie takiego kosztu spowoduje, że nasz samochód będzie przykuwał nie blaskiem, ale niespotykaną strukturą. 

W naszym kraju lakiery matowe są egzotyką. Wymagają większej pielęgnacji, zwłaszcza wydłuża się czas mycia. Jest to z pewnością nieco bardziej uciążliwe, niż w przypadku lakierów z powłoką o wysokim połysku, ale z pewnością daje szczególne efekty wizualne.
Matowa powłoka nadaje wyjątkowego charakteru karoserii, jednak dla producentów lakierów to prawdziwe wyzwanie, gdyż lakier ten wymaga zastosowania złożonej technologii produkcji, by zachować te same walory ochronne, co lakier z połyskiem.

Czym jest struktura matowa na samochodzie?

Podobnie jak w przypadku kolorów, także połysk i mat to subiektywne wrażenia, które są określane przez nasze zmysły. Wszystko związane jest ze światłem – kolor danej powierzchni odbieramy właśnie tak, ponieważ z całego spektrum kolorystycznego światła odbijane są właśnie te cząsteczki, które odpowiadają kolorowi tej powierzchni. Intensywność odbicia światła zależy od gładkości powierzchni. Jak wiemy największym połyskiem charakteryzuje się lustro, którego powierzchnia jest absolutnie gładka. Natomiast jeśli na powierzchni będziemy mieli do czynienia z tak zwanymi mikrocząsteczkami (powierzchnia będzie lekko chropowata) wówczas spora część światła zostanie rozproszona i tylko niewielka jego część zostanie odbita. I to właśnie w takim przypadku mówimy o powierzchni matowej. 

W celu powstania takiej mikro chropowatej powierzchni dodawane są do lakieru środki matujące, takie jak krzemionka lub woski syntetyczne. Po aplikacji na powierzchnię lakieru zawierającego takie dodatki w trakcie suszenia cząstki środków matujących zostają równomiernie rozłożone w warstwie lakierniczej i tworzy się cienka warstwa z mikro chropowatą powierzchnią. Typowy rozmiar takich cząsteczek tworzących mikrostrukturę to 4- 10 mikronów.

Na stopień matu wpływ ma wiele czynników - z pewnością dobór odpowiednich środków matujących, spoiwa czy rozcieńczalników, ale i sposób aplikacji. Im cieńsza warstwa lakieru tym większy efekt matu, dlatego zaleca się nakładanie 2 cienkich warstw lub 1,5 warstwy lakieru z efektem matu. Szybkość odparowania rozcieńczalnika również wpływa na uzyskanie bardziej chropowatej powierzchni, czyli większego matu.

Na rynku wyrobów spotkać można kilka produktów, dzięki którym możemy osiągnąć efekt matu w naprawach samochodowych. Są wśród nich pasty matujące, które w odpowiednich proporcjach dodaje się do 2-komponentowego lakieru akrylowego lub do lakieru bezbarwnego, otrzymując w ten sposób pożądany stopień matu. Do tej pory użytkownicy takich produktów napotykali jednak na problem, jakim była sedymentacja środków matujących. Firma Multichem - producent lakierów marki Profix, wykorzystując najnowocześniejsze dodatki, opracowała produkt dający wysoki stopień matu, któremu obcy jest problem opadania środków (Żywica matująca 003).

Inny sposób na powłokę matową

Drugim sposobem uzyskania powierzchni matowej jest zastosowanie jako warstwy wierzchniej lakieru bezbarwnego matowego. Lakiery bezbarwne nakłada się na powierzchnię wcześniej pokrytą lakierem bazowym. Musimy jedynie pamiętać o zachowaniu wymaganego odstępu czasowego na odparowanie lakieru bazowego, zanim położymy lakier bezbarwny – szczegółowe informacje znajdują się w kartach technicznych poszczególnych produktów. To ważny parametr i należy go bezwzględnie przestrzegać – koniecznie zapoznajmy się z Kartą TDS produktu. Jeżeli bezbarwny lakier położymy zbyt szybko wówczas rozcieńczalnik z warstwy bazowej zostanie uwięziony przez klar. Można to przyrównać do zamknięcia bazy pod folią. „Uwięziony” na powierzchni rozcieńczalnik musi się wydostać, co może spowodować gazowanie na powierzchni lakieru bezbarwnego, a tym samym prowadzi do zmniejszenia przyczepności klaru do powierzchni. Jeśli natomiast bezbarwny nałożymy zbyt późno, to przesuszona warstwa bazowa nie zwiąże się z lakierem bezbarwnym, a w efekcie lakier wierzchni zacznie się łuszczyć.

Z pomocą lakierów bezbarwnych matowych możemy uzyskać efekt matowej powierzchni nawet w przypadku lakierów metalicznych czy z efektem perłowym. Przy produkcji tego typu lakierów wyzwaniem jest uzyskanie odporności na zarysowania. Konieczność nakładania cienkich warstw lakieru wymusza na producentach opracowanie twardych i odpornych na zarysowania produktów. Co ciekawe w przypadku części takich lakierów mieszając matowy lakier bezbarwny (CM 10) z lakierem o wysokim połysku (CP 1500) sami regulujemy stopień pożądanego połysku na powierzchni.

Jak dbasz tak masz

Nowoczesne lakiery matowe są wytrzymałe i odporne na warunki atmosferyczne. Warunki atmosferyczne to tylko jedna strona medalu, drugą jest równie ważna odporność mechaniczna (m.in. na zarysowania). Każdy poszukiwacz wolnego miejsca parkingowego wie, jak łatwo o „przygodę” z zarysowaniem drzwi przy wysiadaniu lub wsiadaniu do samochodu. To właśnie twarda nawierzchnia bezbarwna niejednokrotnie chroni nasze samochody przed oszpeceniem ich rysami. W tym miejscu ważnym czynnikiem, choć często zapominanym, jest dbałość o czystość karoserii samochodu. Wydłuża ona, nawet o kilka lat, żywotność powłoki. Nic tak nie szkodzi powłoce z lakieru bezbarwnego, jak pozostawienie na niej odchodów ptaków. Reakcja chemiczna, jaką powodują niszczy nawierzchnię lakieru.

Zanieczyszczenie powłoki przez brud czy kurz na miecie nie jest tak widoczne, jak na błyszczącej. W takiej strukturze ciężko zauważyć niewielkie zadrapania, a mycie na myjniach samochodowych nie sprawia problemów, jeśli przestrzega się kilku wskazówek. Przede wszystkim do czyszczenia nie należy używać środków nie przeznaczonych do tego typu lakieru. Aktualnie można zakupić dedykowane produkty do konserwacji i pielęgnacji powłok lakierniczych o strukturze matowej. W odróżnieniu od tradycyjnych lakierów, nie zaleca mycia na myjni, w której używa się środki nabłyszczające. Mając na uwadze strukturę lakieru powinniśmy, jak najszybciej usunąć brud z nadwozia, najlepiej myjąc auto ręcznie, używając specjalnych materiałów, takich jak ścierki czy rękawice. Co do stosowania myjki wysokociśnieniowej, można to robić, ale z ograniczonym ciśnieniem, a strumień wody z dyszy musi być rotacyjny. Nie trzeba w tym momencie przypominać, że bezpieczna odległość do czyszczonej powierzchni musi być większa niż 30 cm. W przeciwnym razie może dojść do uszkodzenia bądź uszkodzenia mechanicznego powłoki lakierniczej. Trzeba pamiętać, że utrzymanie matowego lakieru wymaga większej troski. Dlatego polerowanie takich powierzchni jest zdecydowanie odradzane.